Książka – Wróżba

Agneta Pleijel to szwedzka poetka, powieściopisarka, dramatopisarka i tłumaczka urodzona w 1940 r. Sztokholmie. Dzieciństwo spędziła w Lundzie i Stanach Zjednoczonych. Jej najnowsza powieść zatytułowana „Wróżba” ukazała się właśnie w świetnym tłumaczeniu Justyny Czechowskiej w krakowskim wydawnictwie Karakter.

„Wróżba” to swego rodzaju powieść-pamiętnik, rodzaj autobiografii, w której główna bohaterka mierzy się z własną przeszłością. Urodzona w rodzinie Szweda i Indonezyjki jest najstarszą spośród trzech córek. Ojciec – na pozór uporządkowany wykładowca akademicki oraz neurotyczna matka, rezygnująca z kariery pianistki na rzecz rodziny, nie potrafią zapewnić dzieciom szczęśliwego domu. Wciągają córki w rozgrywający się między nimi konflikt, fundując im emocjonalne piekło. Rozpadający się związek rodziców, częste zmiany miejsca zamieszkania powodują, że główna bohaterka jest zamkniętą w sobie, wyobcowaną pośród rówieśników dziewczynką. Dziewczynką, potem nastolatką, która przeżywa pierwsze pocałunki, pierwszą miesiączkę, pierwsze seksualne zbliżenia. Pleijel szczegółowo opisuje uczucia towarzyszące pierwszym orgazmom czy zakupowi pierwszego biustonosza. Dalej – młoda kobieta, która ucieka przed życiem w literaturę – w czytanie i pisanie. Jedynym jasnym punktem w jej życiu są spotkania z siostrą ojca, która jest dla bohaterki wzorem, jak z odwagą i determinacją żyć „po swojemu”.

 

2

IMG3

 

 

Pleijel za pomocą opowieści próbuje poukładać swoją przeszłość, relację z nieżyjącymi już rodzicami, z samą sobą. Pokazuje, z jakim bagażem doświadczeń wszyscy opuszczamy rodzinne gniazdo – czyje smutki, braki i odrzucenia nosimy my, nosi dziewczynka, którą Pleijel ciągle jest. Dziewczynka, która będąc już dorosłą kobietą, nieustannie musi walczyć o uznanie i głos, o miłość, o zainteresowanie. Uzmysławia, że tak naprawdę naszą siłą są nasze wspomnienia, to, co kształtowało nas przez kilkanaście pierwszych lat życia, sztuką zaś – przekuć wszystkie negatywne doświadczenia w dobrą energię.

Chociaż opowieść Pleijel pełna jest trudnych emocji – bólu, samotności i poczucia winy, jest to równocześnie, jak pisze wydawca – piękny traktat o dojrzewaniu i potrzebie miłości, jaka drzemie w każdej z nas. Historia o tym, że tylko porządkując i akceptując naszą przeszłość, jesteśmy w stanie żyć teraźniejszością, zaakceptować siebie, swoją kobiecość, to jacy/jakie jesteśmy.

Agneta Pleijel, Wróżba, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2016

Tekst: Gosia Walendowska, zdjęcia: Sylwia Wojtkowska.