Breece D’J Pancake, Trylobity. Opowiadania zebrane, tłum. Maciej Świerkocki, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024
Breece D’J Pancake to jeden z najbardziej enigmatycznych autorów współczesnej literatury amerykańskiej. Choć nie był gwiazdą muzyki, moglibyśmy zaliczyć go do niesławnego klubu 27 – autor zmarł bowiem w wieku zaledwie 27 lat, prawdopodobnie samobójczą śmiercią. Mimo że jego dorobek literacki jest niewielki, uważa się go za jednego z najważniejszych amerykańskich pisarzy XX wieku, stawiając w jednym rzędzie z Samuelem Beckettem, Ernestem Hemingwayem czy Jamesem Joycem. Urodzony w Wirginii Zachodniej, tereny te uczynił tłem dla swoich opowiadań.
Bohaterowie opowieści Pancake’a to „bogowie porażki”. Górnicy, nastoletnie prostytutki, farmerzy. Ludzie biedni, od zawsze skazani na przegraną, tułający się po barach, kopalniach, podrzędnych hotelach. To ludzie, który nigdy nie zrealizują mitu od pucybuta do milionera. Zdradzani mężczyźni, porzucane kobiety, samotne dzieci. Ludzie ze złamanymi życiami, niepewni, żyjący w ciągłym poczuciu bezradności i gniewie. Jakby na przekór przegranym szansom, ludzi otacza żywiołowa przyroda. Oposy, węże, lisy i psy przyglądają się człowiekowi albo mu towarzyszą. Żyją, kwitną, rozrastają się i zachwycają. A na końcu jednak i tak wszystko przykryje węglowy pył.
Opowiadania Breece’a Pancake’a to proza brutalna. Szczera do bólu, przejmująca. Opowiadająca o ludzkim strachu, nieumiejętności życia, poczuciu pustki i beznadziei. A zarazem – niesłychanie poetycka i liryczna. I choć bohaterowie Pancake’a upadają na samo dno, upadlają się, autor stoi za nimi murem, obdarzając ich swoją uwagą i empatią. Wielka, przenikliwa i poruszająca proza.
