Panton

Tekst & ilustracja: Iga Kosicka

 

Projekt krzesła Panton, ze względu na swój kształt zwanego również S-chair, był efektem wieloletnich aspiracji projektantów XX wieku, by stworzyć krzesło w całości uformowane tylko z jednego kawałka materiału. Taka koncepcja miała szansę na realizację dopiero w latach 60. wraz z pojawieniem się możliwości eksperymentowania z nowymi technologiami i tworzywami.

 

 

 

Już w latach 50. Verner Panton, duński projektant ur. w 1926 roku, zaczął szkicować projekt swojego krzesła, jednak jego stworzenie nie było możliwe przez kolejne 10 lat. Inwestycją w realizację tego nowatorskiego projektu zainteresowała się tylko jedna firma – szwajcarska Vitra/Herman Miller. Tym samym w 1967 roku (po około dziesięciu wersjach testowych) udało się zaprezentować 100 modeli S-chair – pierwszego na świecie krzesła wykonanego w całości z jednego kawałka plastiku. Opływowy kształt podkreślał elastyczność materiału, z którego mebel został wykonany, a jednocześnie odpowiadał linii ludzkiej sylwetki. Dynamiczną formę zaakcentowano przez użycie jednego, intensywnego koloru. S-chair stało się światową sensacją, jednak Panton i Miller dalej pracowali nad ulepszeniem stabilności projektu. Panton chciał zmniejszyć wagę krzesła, obniżyć jego cenę, a także umożliwić ustawianie krzeseł jednego na drugim w tzw. stos oraz wyeliminować ich niejednakowe wykończenia. Nowe materiały i metody wykonania siedziska były testowane do 1979 roku, kiedy to produkcja została wstrzymana z powodu feralnej (łamliwej) ostatniej serii.

 

 

 

Na swój wielki powrót S-chair czekało do 1999 roku, do czego w dużym stopniu przyczyniła się tęsknota za stylem pop-art, charakterystyczna dla lat 90. Rok po śmierci projektanta Vitra wprowadziła nową, stabilniejszą wersję krzesła w przystępnej cenie, co stało się możliwe dzięki zastosowaniu elastycznego i trwałego polipropylenu. Jest on jednak tworzywem bardziej matowym, dlatego dzisiejsze krzesła pozbawione są błyszczącej powierzchni, którą charakteryzowały się wcześniejsze modele.

Krzesło Panton stało się synonimem popkultury oraz symbolem odwrotu od tradycyjnego tworzenia mebla, a także bez wątpienia jedną z ikon dizajnu XX wieku. Jego masowa produkcja była zaś wyrazem rodzącej się w tamtym czasie kultury konsumpcjonizmu.