Aroa Moreno Durán, Odpływ, tłum. Katarzyna Okrasko, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2023
Adirane wraca do domu rodzinnego w Kraju Basków pod pretekstem wysłuchania i zapisania wspomnień swojej babci Ruth. W Madrycie bez słowa wyjaśnienia zostawiła męża i pięcioletnią córkę. Z babcią mieszka także matka Adirane – Adriana, z którą ta nie ma najlepszych relacji – nie rozmawiają z sobą od lat. Powodem są rodzinne tajemnice, które kobiety ukrywają przed sobą nawzajem.
Akcja tej poetyckiej, pięknie przetłumaczonej na język polski przez Katarzynę Okrasko powieści prowadzi nas przez prawie cały XX wiek historii Hiszpanii. Brutalnej historii – od wojny domowej, przez czas wygnania, tzw. lata ołowiu po terroryzm ETA i czasy współczesne. Spoiwem są historie trzech kobiet z jednej rodziny, które razem i każda z osobna noszą w sobie traumy. Każdej z nich przyszło żyć w odmiennych warunkach politycznych i historycznych, każda z nich nosi w sobie cierpienie, które nie pozwala zrozumieć siebie i najbliższych. Żadna z nich nie jest szczęśliwa, każda nosi w sobie poczucie klęski.
To opowieść o kobietach i dziewczynach na tyłach wojny – powiedziała Autorka, odbierając za swoją powieść nową europejską nagrodę przyznawaną m.in. przez Fundację Jana Michalskiego – to intymne biografie wplątane w tryby wielkiej historii. Historii, która dotyka każdego skrawka życia, sieje spustoszenie, zostawiając po sobie wypaloną do gołej ziemi pustkę. Pustkę, którą trudno zapełnić, która zieje jak otwarta rana w sercu. Poruszająca lektura.
