Książka: Wizja świata. Opowiadania wybrane, John Cheever

John Cheever, Wizja świata. Opowiadania wybrane, tłum. Krzysztof Majer, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023

 

„John Cheever jest realistą zaczarowanym, a głos w tych błyskotliwych opowiadaniach […] dorównuje bogactwem i wyrazistością wiodącym głosom powojennej literatury amerykańskiej” – powiedział o nim Philip Roth. I choć Cheever stworzył blisko dwieście opowiadań, pisanie nie przychodziło mu łatwo. Ten urodzony w 1912 roku prześmiewca na stałe zagościł już w kanonie klasyków literatury amerykańskiej XX w.

Bohaterami opowiadań Cheevera są mieszkańcy amerykańskich przedmieść, pracująca klasa średnia. Jednak nudne życie nowobogackich z suburbiów co rusz przerywają zdarzenia nijak niewpisujące się w słowo „normalność”. Nowe radio zaczyna transmitować życie codzienne sąsiadów. Jeden z bohaterów, chcąc przepłynąć stan, korzysta ze sznura sąsiedzkich basenów. Można by wymieniać w nieskończoność, ale będzie to tylko namiastka tego, co czeka nas podczas lektury.

Cheever bowiem jak nikt inny – z humorem, a zarazem – pesymizmem, potrafi sportretować paradoksy ludzkiego istnienia. Nudę, rozpacz okrasza humorem, a w jego opowiadaniach życie to nierozerwalne połączenie cierpienia i radości; realizm miesza się z marami sennymi i groteską. Tomasz Fiałkowski w tekście dla „Tygodnika Powszechnego” chyba najlepiej podsumowuje ten tom, mówiąc: ten Czechow podszyty jest Kafką – dowcip bowiem, połączony z pesymizmem, to dwa główne narzędzia tej doskonałej prozy.